ด้วยการเล็งเห็นถึงความสำคัญของการศึกษา ความยากจนที่แร้นแค้น ขาดการเหลียวแลเอาใจใส่   ของเยาวชนไทยในถิ่นกันดาร คณะบุคคลกลุ่มหนึ่ง นำโดย นางสมทรง  อาทรอรัญญกิจ ได้มีการริเริ่มจดทะเบียนก่อตั้งสมาคมเมื่อวันที่ 6 มีนาคม พ.ศ.2513 ในนาม “สมาคมอาสาสมัครช่วยการศึกษาในถิ่นกันดาร”  (ภายหลังได้มีการแก้ไขเปลี่ยนชื่อเป็น สมาคมส่งเสริมการศึกษาในถิ่นกันดาร) และในปี พ.ศ.2514  สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ รับสมาคมฯ ไว้ในพระอุปถัมภ์   จึงใช้ชื่อใหม่ในนามว่า “สมาคมส่งเสริมการศึกษาในถิ่นกันดาร  ในพระอุปถัมภ์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี”   

ทางสมาคมฯ ได้รับการสนับสนุนด้านกำลังพล และยานพาหนะ จากกองอำนวยการกลางรักษาความปลอดภัยแห่งชาติ กปร. กลาง (ปัจจุบันคือ หน่วยบัญชาการทหารพัฒนา กองบัญชาการกองทัพไทย) ในการประสานกับหน่วยงานต่างๆ และอำนวยความสะดวกในพื้นที่เพื่อเข้าไปมอบอุปกรณ์การเรียน เครื่องอุปโภคบริโภค สิ่งของต่างๆ ที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตและการศึกษาของเยาวชนไทย